ဗမာတို႔က ရခိုင္တို႔အေပၚ ဆင္ႏႊဲခဲ႔ေသာ အမ်ိဳးျပဳတ္ သမိုင္းမွတ္တမ္းအက်ဥ္း

Email ထဲပို႔လာတဲ႔စာ

ဒီpost ကို မတင္ဘူးဆိုရင္လည္း ကိစၥမရွိပါဘူး တင္ေပးမယ္လိုလည္းမထင္ပါဘူး ငါတို႔ရခိုင္အေၾကာင္း
မင္းတို႔ုသိေအာင္တမင္ပို႔လိုက္တာပါ။

ရခိုင္ျပည္ ကြ်န္သက္ အႏွစ္ (၂၂၇) ႏွစ္ ၾကာေသာအခါ
ျမန္မာက်ဴးေက်ာ္စစ္ကို (၄၅) ရက္ၾကာၾကာ ခုခံတိုက္ခိုက္ျပီးေနာက္ (၁၇၈၄) ခု ဒီဇင္ဘာလ (၃၁) ရက္ေန႔တြင္ ရခိုင္ျပည္ၾကီးႏွင့္တကြ ရုပ္ရွင္ေတာ္မဟာျမတ္မုနီ အသိမ္းခံလိုက္ရသည္။
ျမန္မာမ်ားသည္ ရခိုင့္ေရႊနန္းေတာ္၊ ပိဋကတ္တိုက္ေတာ္၊ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္း အၾကီး (၃၀)၊ အငယ္ (၃၀၀၀) ေက်ာ္ကို မီးလွ်ိဳ႕ဖ်က္ဆီးခဲ႔သည္။
ရခိုင္တျပည္လံုး ဖူးဖူးေရာင္ေသာ လူေသေကာင္မ်ားျဖင့္ ျပန္႔ၾကဲလွ်က္ရွိခဲ႔သည္။ ႏွစ္ေပါင္း (၅၀၀၀) ေက်ာ္ ကိုယ့္ထီးကိုယ့္နန္းျဖင့္ ေနထိုင္လာခဲ႔ေသာ ရခိုင္ႏုိင္ငံေတာ္၌ တိုင္းသားျပည္သူမ်ားမွာ ကူမည့္သူမရွိ လြတ္ရာကို ထြက္ေျပးၾကရသည္။
ျမန္မာမ်ားသည္ ပုခက္တြင္းရွိ ကေလးသူငယ္မ်ားကိုမခ်န္သတ္ျဖတ္သည္။ရခိုင္မွတ္တမ္း၌
ရခိုင္စကားပံု
(“အေခ်သူငယ္၊ အစိတ္ေကရို႕၊ ျပဳံးရယ္ရႊင္ဘိ၊ မိမသိကို၊ မီြးမိထံမွ၊ ယူျပီးမွလွ်င္၊ လက္ကိုကိုင္ေျမွာက္၊ ေကာင္းခင္ေရာက္က၊ ေအာက္မွတဖန္၊ ဓါးကိုလွန္၍၊ ခံျပန္ျပဳခါ၊ ေျမွာက္လီမွာလွ်င္၊ က်လာမလြဲ၊ ႏွစ္စိပ္ကြဲ၍၊ ရဲရဲသြီးစက္၊ အအူထြက္၏။
တခ်က္ျမီ၌၊ လွံကိုစိုက္၍၊ လံလိုက္တံုလွ်င္၊ ရင္ကဝင္၏”)



 ဟူ၍ ေတြ႔ရပါသည္။အသတ္ခံခဲ႔ရေသာ ရခိုင္သားမ်ားကို “တင္းဝပန္းခိုင္၊ တျမိဳင္ျမိဳင္၊ ရခိုင္လူအေလာင္း” ဟူ၍ မွတ္တမ္းတင္ထားခဲ႔သည္။ ဂဏန္းသခ်ၤာအလို (၇) သန္းေက်ာ္သည္။
ျမန္မာမ်ားသတ္ျဖတ္ခဲ႔သည္ကို အစြဲျပဳ၍ ေဂါင္းပံုျပင္ (ေျမာက္ဦး)၊ လူသတ္ဂ်ိဳင္ (ေျမာက္ဦး)၊ ေရတက္ေရက်ေသာအခါ ေသာင္ျပင္တြင္အစုလိုက္အျပဳံလိုက္ခ်ည္းေႏွာင္၍ သတ္ခဲ႔ေသာေၾကာင့္ ေရအက်တြင္ ျဖဴနီေသာအေလာင္းေကာင္မ်ားကို ျမင္ရေသာေၾကာင့္ ေပါက္ဖဲ့ရြာ (မန္ေအာင္၊) လက္မ်ားကိုျဖတ္၍ ေတာင္ႏွယ္ပံုထားေသာေၾကာင့္ လက္ပံုေတာင္ (မာန္ေအာင္)၊ ေရကန္တြင္ လူအျပည့္သတ္၍ ပံုထားေသာေၾကာင့္ သီေဘးကန္ (ေပါက္ေတာ)၊ ကေလးငယ္မ်ားကို ေရက်ေရတက္ခ်ိန္တြင္ ျခံေလွာင္၍သတ္ခဲ႔ေသာေၾကာင့္ ျခံေလွာင္ေခ်ာင္း (မာန္ေအာင္)၊ ျခံျပင္ (ေမာင္ေတာ)၊ ေသြးေခ်ာင္း (ေတာင္ကုတ္)၊ လူ႔အသားတစ္မ်ားကို ခုတ္ျဖတ္၍ပံုထားေသာေၾကာင့္ အသားပံုရြာ (ပုဏၰားကြ်န္း) စသည့္စသည့္ျဖင့္ နာမည္တြင္ခဲ႔သည္။

ႏွစ္ေပါင္း (၄၀) လံုးလံုး ရခိုင္မ်ိဳးတံုးေအာင္ သတ္ျဖတ္ခဲ႔သည္။ မာန္ေအာင္ျမိဳ့ တျမိဳ့တည္းတြင္ အသတ္ခံခဲ႔ရသည္ကို မွတ္တမ္းတင္ထားသည္မွာ “လူငယ္တေသာင္း၊ လူၾကီးေပါင္းမူ၊ သွ်စ္ေသာင္းအစြန္း၊ တသိန္းမွန္း၏၊ မယြန္းထိုခါ၊ သီကုန္ပါ၏၊ သိမ္းကာယူက၊ ျပည္အင္းဝသို႔၊ ပါရလီျငား၊ လူေယာက္်ားႏွင့္၊ မျပားမွန္ထ၊ လူမိန္းမကို၊ ရြီၾကလီေသာ္၊ ႏွစ္သိန္းေက်ာ္၏၊ ၾကားေသာ္ျမင္ခါ၊ ေၾကာက္ဖြယ္သာတည္း” ဟူ၍ျဖစ္သည္။

(၁၈၂၆) ခုႏွစ္ ျဗိတိသွ်လက္ေအာက္ က်ေရာက္ရေသာအခါ ျမန္မာလက္ေအာက္ ႏွစ္ (၄၀) ငရဲစခန္းသည္ တခန္းရပ္ခဲ႔သည္။ က်ဴးေက်ာ္သူျမန္မာမ်ားကိုေမာင္းထုတ္၍ အဂၤလိပ္တို႔က တဖန္အုပ္ခ်ဳပ္သည္။ သို႔ေသာ္အဂၤလိပ္အုပ္ခ်ဳပ္ခ်ိန္တြင္ ရခိုင္ျပည္၌ လူမက်န္ေတာ့ေပ။
ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္တခုလံုးသည္ သုသာန္တစျပင္ပမာ ေတာၾကီးမ်က္မဲျဖစ္ေနေလေတာ့သည္။အဂၤလိပ္အကာအကြယ္ေၾကာင့္ ေသကံမေရာက္သတ္မေပ်ာက္ပဲ ရခိုင္တခ်ိဳ႕ ဘဂၤလားနယ္တြင္ က်န္ရစ္သည္။

ထိုသူမ်ားထဲမွ (၅) ေသာင္းခန္ကို ျပန္ေခၚယူ၍ ရခိုင္ျပည္၌ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေပးခဲ႔သည္။ သခင္ေျပာင္းေသာ ကြ်န္ဘဝသည္ပင္ ရခိုင္တို႔အဖို႕ ကံထူးကံျမတ္ျဖစ္သည္။ျမန္မာမ်ား၏ လူမ်ဳိးေရးမုန္းတီးမႈျဖင့္ မ်ိဳးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္ျခင္းမွ လြတ္ေျမာက္ခဲ႔ရသည္မဟုတ္ပါလား။
ကြ်န္ဘဝတျဖစ္လဲကိုပင္ ရခိုင္တို႔က “ေခတ္ေကာင္းခါကယင္” ဟူ၍

တင္စားေခၚေဝၚၾကသည္။မွန္ေပသည္။ျမန္မာလက္ေအာက္ ႏွစ္ (၄၀) လံုးလံုး ဒုကၡေရာက္ေနေသာ ရခိုင္သားမ်ားသည္ ေရႏွစ္တံုးဆြဲမိသကဲ့သို႔ အသက္ရွဴေျဖာင့္ခဲ႔ရသည္။
ကိုယ့္အိုးကိုယ့္အိမ္ ျပန္ေနခြင့္ရခဲ႔သည္။တနည္းဆိုရလွ်င္ ျဗိတိသွ်တို႔၏အကာအကြယ္ကို ရခိုင္တို႔ရသည္။ရခိုင့္စာေပ ျပန္လည္အညြန္႔ေထာင္လာႏိုင္ခဲ႔သည္။လြတ္လပ္စြာ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ခြင့္ရွိသျဖင့္ အေတာ္အသင့္ ခ်မ္းသာလာၾကသည္။

ေခတ္ပညာကိုလည္း သင္ၾကားခြင့္ရလာသည္။ ဘြဲ႔ထူးဂုဏ္ထူးမ်ားကို ဆြတ္ခူးႏိုင္ခဲ႔သည္။ အဂၤလိပ္ေခတ္တြင္ ရာထူးၾကီးမ်ားကို ရခိုင္သားမ်ားထမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ႔သည္ဟု အိုင္စီအက္စ္ ဦးေက်ာ္မင္းက မွတ္တမ္းေရးဖူးခဲ႔သည္။

ရခိုင္ကြ်န္သက္ (၁၀၁) ႏွစ္ တင္းတင္းျပည့္ေသာေန႔ (၁၈၈၆) ခု၊ ဇြန္နဝါရီလ (၁) ရက္ေန႔တြင္ ဗမာတျပည္လံုး အဂၤလိပ္လက္အတြင္းသို႔ က်ေရာက္ရသည္။ ဝဋ္ၾကီးျပန္လည္သည္။ရခိုင့္အမ်ိဳးသားဆရာေတာ္ဥတၱမသည္ ျမန္မာျပည္၌ လြတ္လပ္ေရးမ်ိဳးေစ႔ကို ဦးစြာပထမအစခ်ခဲ႔သည္။ ဝံသာႏုစိတ္ဓါတ္ကို ႏိူးဆြေပးခဲ႔သည္။

အၾကိမ္ၾကိမ္ေထာင္က် အဖမ္းခံခဲ႔ရသည္။ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္မွလြတ္ေျမာက္ရန္ ရခိုင့္ေေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ျမန္မာမ်ားႏွင့္တန္းတူ ၾကိဳးပမ္းခဲ႔သည္။အေခ်ာင္မခို ေခ်ာင္မခိုခဲ႔ပါ။
မင္းသားၾကီးရႊီးဘန္းသည္ အဂၤလိပ္ကို စတင္ေတာ္လွန္ရန္ၾကိဳးပန္းသည္။ဤသည္ကို ျမန္မာမွတ္တမ္း၌မရွိ။ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ကို ရခိုင္က အရင္ေတာ္လွန္ခဲ႔သည္။ (၁၉၄၅) ခု၊ မတ္လ (၂၇) ရက္ေန႔ ျမန္မာက ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္ေသာအခါ ရခိုင့္ျပည္တြင္ ဂ်ပန္မရွိေတာ႔ပါ။ ရခိုင္တို႔သည္ ကိုယ္အားကိုယ္ကိုး ေတာ္လွန္ျခင္းျဖစ္သည္။ဗမာတပ္မေတာ္မွ ရိုင္ဖယ္တလက္ အကူအညီမယူပါ။

ဂ်ပန္အဆုတ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ရခိုင္ျပည္သို႔ေရာက္လာသည္။ဦးစိႏၱာက်င္းပေသာ ၾကာအင္းေတာင္ညီလာခံကို တက္ျဖစ္သည္။အလံနီပါတီမွ ဦးေအာင္သန္းက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို လူသတ္မႈျဖင့္ တရားစြဲသည္။ (အေသးစိပ္ကို ဘံုေပါက္သာေက်ာ္စာအုပ္တြင္ဖတ္ပါ။)
စစ္ေတြၾကက္ကိုင္းတန္တြင္ “ရခိုင္တက်ပ္၊ ဗမာတက်ပ္၊ သွ်မ္းတက်ပ္၊ ဗမာတက်ပ္” တရားကိုေဟာသည္။ စည္းရံုး၍မရသျဖင့္ “ေျမြေပြးႏွင့္ ရခိုင္ကိုေတြ႔လွ်င္ ရခိုင္ကို အရင္သတ္ရမည္” ဟု ျမန္မာျပည္တြင္ ဝါဒျဖန္႔သည္။သခင္စိုး၊ သခင္သန္းထြန္း၊ ကြန္ျမဴနစ္အဖြဲ႔မ်ားကလည္း ဆရာေတာ္ဦးပညာသီဟအား ဗမာျပည္လြတ္လပ္ေရးရလွ်င္ ရခိုင္ကိုလည္း လြတ္လပ္ေရးေပးမည္။
မႏၱေလးမဟာမုနိကိုလည္း ျပန္ေပးမည္ဟု လိမ္သည္။ ညာဏ္တံုးေသာ ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ျမန္မာမ်ားလွည့္စားတာကို ယံုၾကည္႔ခဲ႔ၾကသည္။လြတ္လပ္ေရးရလာသည္။

 သို႔ေသာ္ ျမန္မာ့လြတ္လက္ေရးျဖစ္သည္။ ရခိုင္ႏွင့္မဆိုင္ပါ။ သွ်မ္းႏွင့္မဆိုင္ပါ။
မြန္ႏွင့္မဆိုင္ပါ။ ကရင္ႏွင့္မဆိုင္ပါ။တိုင္းရင္းသားမ်ားကို ကလိမ္ကက်စ္လုပ္၍ ရယူခဲ႔ေသာ လြတ္လပ္ေရးျဖစ္သည္။ ဗိုက္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေျပာေသာ ရခိုင္တက်ပ္-မြန္တက်ပ္။သွ်မ္းတက်ပ္-ဗမာတက်ပ္မ်ားသည္ တိုင္းရင္းသားတက်ပ္-ဗမာအားလံုးျဖစ္လာသည္။ တိုင္းရင္းသားမ်ား တက်ပ္တက်ပ္စီရေသာအခါ ျမန္မာ (၇) က်ပ္ အိပ္ဝင္သပိတ္ဝင္ ပင့္သကူအေခ်ာင္ရသည္။

(ယခု (DVB) အသံလႊင့္ဌာနတြင္ ျမန္မာအသံက တရက္ကို (၄၅) မိနစ္ရေသာအခါ တိုင္းရင္းသားတမ်ိဳးစီက တပတ္လံုးမွ (၁၅) မိနစ္ရသည့္ ဥပမာႏွင့္ အလားတူသည္။ အယ္ဒီတာမွတ္ခ်က္။)

တနည္းေျပာရလွ်င္ ရခိုင္တို႔သည္ ျမန္မာမ်ားေအာက္ ေနာက္တၾကိမ္ ကြ်န္ဇာတ္အသြင္းခံလိုက္ရသည္။ျမန္မာတို႔သည္ သမိုင္းစဥ္တေလွ်ာက္ ရခိုင္လူမ်ိဳးအေပၚ မည္သည့္အခါမွ ေကာင္းက်ိဳးမေပးခဲ႔ပါ။ ဗိုလ္ရန္ေအာင္ေခါင္းေဆာင္ေသာ ဗမာ့တပ္မေတာ္သည္ ေမာင္ဝိုင္းတပ္အျပီး ႏွစ္ေပါင္း (၁၁၆) ႏွစ္အၾကာတြင္ ရခိုင္ျပည္၌ ပထမဆံုးအေျခခ်လာသည္။

(၁၉၄၂) ခုတြင္ ကုလားရန္ကိုေၾကာက္၍ထြက္ျပီးလာေသာ ရခိုင္ (၄၀၀) ေက်ာ္ကို ဗိုလ္ရန္ေအာင္သည္ အကူအညီမေပးဘဲ သေဘၤာကိုေဖာက္၍ လုပ္ၾကံလိုက္သည္။ျမန္မာျပည္လြတ္လပ္ေရးရျပီ။
လြတ္လပ္ေသာျမန္မာျပည္တြင္ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို က်င့္သံုးသည္ဟုဆိုသည္။ ပါလီမန္တြင္ ရခိုင္သားမ်ား လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္၊ တင္ျပခြင့္ကားရသည္။ သို႔ေသာ္ လြတ္လပ္စြာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကား မရ၊ (၁၉၅၂) ခုႏွစ္တြင္ ေတာပန္ဇင္း၊ အခစား (ေက်ာ္ေတာ္)၊ မက်ည္းကုန္း (မာန္ေအာင္) စေသာရြာမ်ားကို ရြာလံုးကြ်တ္သတ္ျဖတ္ျပီး ဦးႏုက ရခိုင္သားမ်ားကို ဒီမိုကေရစီႏွင့္မိတ္ဆက္ေပးသည္။

ဦးႏု၏ဒီမိုကေရစီသည္ ရခိုင္သားမ်ားအဖို႔ ခါးသီးလွသည္။ ေျမာက္ဦးျမိဳ့နန္းရာကုန္းထက္တြင္ ရခိုင္မ်ိဳးခ်စ္ထြန္းလွေအာင္ကို ျမန္မာစစ္တပ္က ဓါးထိုးသတ္ပစ္လိုက္သည္။ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္သည္ ဂ်ပန္ထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာဆိုးေသာ ျမန္မာလက္ေအာက္သို႔ တဖန္က်ေရာက္ရသည္။

(၁၉၅၈) ခုႏွစ္တြင္ ဖဆပလႏွစ္ျခမ္းကြဲသည္။ ျပည္နယ္ျပႆနာေပၚလာသည္။ဦးႏုေခါင္းေဆာင္ေသာ တည္ျမဲဖဆလက သူ႔ပါတီကိုမဲေပးလွ်င္ ရခိုင္ကိုျပည္နယ္ေပးမည္ဟုလိမ္သည္။ သန္႔ရွင္းဖဆပလဘေဆြက “ျပည္နယ္မေပးႏိုင္ဘူး။ ခင္ဗ်ားတို႔ကို က်န္တဲ့ဟာကိုဘဲ ေပးႏိုင္မည္” ဟု ေျဗာင္တိုက္စိတ္ေခၚခဲ႔သည္။

ရခိုင္သားမ်ားသည္ ျပည္နယ္အဆင့္ကိုပင္ ျမန္မာမ်ားထံမွ လက္ျဖန္႔ေတာင္းခံရေသာ သူေတာင္းစားဘဝက်ေရာက္ရေတာ့သည္။ျပည္နယ္လိုခ်င္ေသာ ရခိုင္သားမ်ားသည္ မ်က္စိမွိတ္၍ ရတညမဲအပါအဝင္ အမတ္ေနရာ (၉) ခုစလံုးကို ဦးႏုအားပံုေအာလိုက္သည္။

(၁၉၆၀) ျပည့္ ေဖေဖၚဝါရီလေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဦးႏုပါတီအႏိုင္ရသည္။ သို႔ေသာ္ ရခိုင္သားမ်ားျပည္နယ္မရ။ ဒုတိယအၾကိမ္းအလိမ္ခံခဲ႔ရသည္။ ရခိုင္သားမ်ားမွာ အရွက္လည္းရ ဝမ္းလည္းၾကီးရသည္။ “ဦးႏုကတိတည္ပါေစ။ ရခိုင္ျပည္နယ္အရင္ေပး။” ဟူ၍သာ ငယ္သံပါေအာင္ေအာ္၍ လည္ေခ်ာင္းကြဲရသည္။ အာသီးနာသည္။ရခုိင္က ျပည္နယ္ေတာင္း၊ သွ်မ္းက ဖယ္ဒရယ္မူတင္လာေသာအခါ ဦးႏုသည္ ဟန္မေဆာင္ႏိုင္ေတာ့ေပ။

ေနဝင္းကို အာဏာလႊဲအပ္လိုက္ရသည္။ ျမန္မာမ်ား၏ပင္ကိုယ္ဘီလူးရုပ္ကို ျပရေတာ့သည္။ေအာင္ဆန္း “တက်ပ္” ကို ေနဝင္းက လုယူလားခဲ႔သည္။ ထိုအခါ ျမန္မာက (၁၄) က်ပ္ရ၍ တိုင္းရင္းသားမ်ားမွာ ဝလံုးကြင္းသည္။
(၁၉၆၇) ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၁၃) ရက္ဥပုသ္ေန႔ စစ္ေတြျမိဳ့တြင္ ရခိုင္သား (၃၀၀) ေက်ာ္ကို ေနဝင္းသတ္ပစ္လိုက္သည္။ “ဘားဗူဟိယင့္၊ ဆန္ဟိယင့္၊ ဒိုင္းက်ီဟိယင့္ ရီယိဟင့္” ဘဝင္ျမင့္ေသာရခုိင္သား။
ေနဝင္းလက္ေအာက္ ထမင္းငတ္၍ သူေတာင္းစားျဖစ္သည္။ (“ယခီး” ဟု အေခၚခံရသည္။ ျမန္မာ (ဗခ်ီး) ႏွင့္ ရခိုင္ (ယခီး) အသားစားအေရစားျဖစ္ခဲ႔ရသည္။)ျမဆန္စက္ေရွ႔တြင္ ရခိုင္သားမ်ား ေခြးးေသဝက္ေသ ေသခဲ႔ရသည္။ “မေသဘဲ၊ အသက္ရွိေနသူေတြ” ဆိုရင္လည္း မလြတ္။
အရွင္လတ္လတ္ ေျမျမွဳပ္ခံရသည္။ မဆလလက္ေအာက္ ရခိုင္တမ်ိဳးသားလံုး စာရိတၱမ႑ိဳင္ပ်က္စီး၍ ရခိုင္လူညြန္႔တံုးခဲ႔သည္။ ညီအစ္ကိုပါဟု ျမန္မာမ်ားလိမ္၍မရ။ ရခိုင္ႏွင့္ျမန္မာသည္ တသီးတျခားစီျဖစ္သည္။

ရခိုင္လူမ်ိဳးသည္ သမိုင္းစဥ္ဆက္ ကိုယ့္ထီးကိုယ့္နန္း ရာဇဝင္ႏွင့္လာေသာ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ျမန္မာတို႔သည္ မြန္ကတဆင့္ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္သည္။
ျမန္မာမ်ား အေရးၾကီးရဟန္းကိုးကြယ္ေနခ်ိန္တြင္ ရခုိင္ျပည္၌ ႏွစ္ေပါင္းတေထာင္ေက်ာ္ ဗုဒၶဘာသာ အျမစ္တြယ္ျပီးျဖစ္သည္။ဧရာဝတီျမစ္သည္ ကပၸလီပင္လယ္ထဲသို႔စီးဝင္သည္။ ကုလားတန္ျမစ္သည္ အဂၤလားပင္လယ္ထဲသို႔ စီးဆင္းသည္။ ရခိုင္ႏွင့္ ျမန္မာသည္ ေျမလည္းမတူ၊ ေရလည္းမတူ၊ လူလည္းျခားသည္။

(၈၈) အေရးအခင္းျဖစ္၍ ဗမာတျပည္လံုး က်က်က္ရိုက္ေသာအခါတြင္ ရခုိင္ျပည္ကိုလည္း ကူးစက္လာသည္။ အေရးခင္း၌ ပါဝင္ခဲ႔ေသာ ရခုိင္သားမ်ားႏွင္႔ ပါဝင္ျခင္းမသူမ်ားႏွင္႔ ေထာင္က်ေနသူမ်ားပါမက်န္။ ၾကိဳးေပးအသတ္ခံရသူမနည္း။

(၁၉၉၀) ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ရခိုင္ပါတီ (ALD) က အမတ္ (၁၁) ေနရာရသည္။ အဖိုးဦးသာထြန္း ေထာင္ထဲ၌အသတ္ခံရသည္။ မ်ားမၾကာမီ၊ ရခုိင္ပါတီ အျဖတ္ခံခဲ႔ရသည္။ ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်သည္။
(NLD) ပါတီက မဲဆြယ္တရားေဟာနိုင္ခ်ိန္တြင္ ရခိုင္သားမ်ာမွာ ေယာင္၍ပင္ ဟ၍မရ။ေျပာမိဆိုမိလွ်င္ မ်က္ကန္းမ်ိဳးခ်စ္၊ အျမင္က်ဥ္းသူမ်ားအျဖစ္ တံဆိပ္အရိုက္ခံရသည္။ က်ဥ္းေျမာင္းေသာ ျမန္မာလူမ်ိဳးငယ္ဝါဒေအာက္တြင္ ရခုိင္သားမ်ား၏ဘဝ စုန္းစုန္းျမဳပ္ရပါေတာ့သည္။

(၁၉၇၄) ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုကို ေနဝင္းက (၉၉) ဒႆမ (၇) ရာႏႈန္း ေထာက္ခံမႈရသည္ဟုလိမ္၍ အတည္ျပဳခဲ႔သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက “ေျမြးေပြးႏွင့္ ရခိုင္ကိုေတြ႔လွ်င္ ရခုိင္ကိုအရင္င္သတ္ရမည္” ဟုေျပာသည္။
ရခိုင္စည္ရံုးေရးခရီးအျပီးတြင္ ေဒါစုက “ကြ်န္မေတာ့ ရခိုင္ကိုခ်မ္မိသြားျပီး” ဟုဆိုသည္။ ဘယ္သူ႕ကို ယံုရပါမည္နည္း။
(၂၀၁၀) ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ (၃၁) ရက္ေန႔တြင္ ရခိုင္ကြ်န္သက္ အႏွစ္ (၂၂ ၇) တင္းတင္းျပည့္သည္။ ရခုိင္ပညာတတ္မ်ားစဥ္စားပါ။ ပညာမတတ္သူမ်ားလည္း စဥ္းစားပါ။

ယခုတဖန္ ရခိုင့္ကံၾကမၼာသည္ အကြ်ႏု္ပ္တို႔၏ ေခါင္းထက္သို႔ က်ေရာက္လာျပီ။ရခိုင့္ပညာတတ္မ်ား၊ ပညာရွိမ်ား၊ ပညာရွင္မ်ား၊ ပညာမဲ့မ်ားအားလံုး သတိထားၾကပါ။ ျမန္မာတို႔ေဖာ္စပ္ေသာ ဝမ္းႏႈတ္ေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေသာက္ဖူးခဲ႔ပါျပီ။

ရခိုင္တို႔၏ တခုတည္းေသာ အႏၱိမပန္းတိုင္သည္ကား ပဇာျဖစ္ပါသနည္း။ ရခိုင္အခ်ဳပ္အခ်ာအဏာ ရခိုင္လက္တြင္းေရာက္ေရးျဖစ္သည္။သမိုင္းေၾကာင္းကိုေျပာလွ်င္ ပေဒသရာဇ္အခ်င္းခ်င္း စစ္ခင္းခဲ႔သည္ဟူ၍သာ စကားလွဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာတို႔သည္ ပေဒသရာဇ္မ်ားသိမ္းယူခဲ႔ေသာနယ္ေျမမ်ားကို အပိုင္ရလိုေနၾကသည္။

ကမၻာမေက် မသာေျမ ေၾကြးၾကာ္၍ ဘုရင့္ေနာင္၊ က်န္စစ္သား၊ အေလာင္းဘုရားစသည္ျဖင့္ အေျခာက္တိုက္ ရန္ေစာင္ေနတတ္သည္။ ပညာေပးရဖို႔ အခ်ိန္ေရာက္ေနပါျပီး။ ဒီကေန႔အခ်ိန္၌ ရခိုင္သားမ်ားသည္ မည္သို႔မွ် မတံု႔ျပန္ေသးေသာ္လည္း မုန္တိုင္းသည္ ၾကိမ္းဝါးဖို႔အတြက္ အားယူတာစူလွ်က္ရွိေနသည္။

ရခိုင္သားတို႔သည္ အဖရခိုင္တိုင္းျပည္ကို အင္အားစုျပီး ျပန္လည္ရယူရန္ အၾကိမ္းၾကိမ္း ၾကိဳစားခဲ႔ေသာ္
လည္းအခ်ီႏွီးျဖစ္ခဲ႔သည္။ ကမာၻနိုင္ငံအသီးသီး၌ ရွိေနေသာ ရခိုင္သားမ်ားအားလံုး တစ္စုတည္း တစ္လံုး
တည္းျဖစ္ေအာင္ လုပ္ယူျပီးမွ ရခိုင္သားတို႔ပိုင္ခဲ႔ေသာ အဖတိုင္းျပည္ကို ျပန္လည္းရယူနိုင္ေရး အၾကိမ္းၾကိမ္း ထက္မံၾကိဳစားရအံုးမည္။
ရခိုင္႔ပညာတတ္။ပညာရွင္တို႔ စုစည္ေပးလာမႈေၾကာင္႔ အိႏၵိယရွိ ရခိုင္သားမ်ား၊ဘဂၤလာရွိ ရခိုင္သားမ်ားကို
ရခိုင္႔ေတာ္လွန္းေရးတြင္ ပါဝင္လာေအာင္ စည္းရံုလာသိမ္းသြင္းရာတြင္ ထင္ထားတာထက္ေတာင္
ေအာင္ျမင္မႈရေနတာကို ရခိုင္သားမ်ားအသိျဖစ္သည္။

ရခိုင္ဆိုရင္ ဘယ္နိုင္ငံ ဘယ္ေဒသမွာဘဲ ေနထိုင္ ေနထိုင္  ဘယ္နိုင္ငံသားဘဲ ျဖစ္ေန ျဖစ္ေန ရခိုင္ဟာ
ရခိုင္ပါဘဲ ရခိုင္တိုင္းျပည္အတြက္လိုအပ္လာတဲ႔ အခါမ်ိဳးမွာ ရခိုင္႔လြတ္လပ္ေရးအတြက္ လိုအပ္လာတဲ႔
အခါမ်ိဳးမွာ အဲဒီျပည္ပနိုင္ငံသား ရခိုင္မ်ားကလဲ မဖိတ္ေခၚဘဲ ပါဝင္ကူညီရပါမည္။